Den Haag rouwt om geliefde acteur en schrijver Dolf de Vries: ‘In mijn geheugen gegrift als Ed Couwenberg’

,,De eerste keer dat ik hem dik tien jaar geleden ontmoette was in restaurant Oscars, pal achter het Carlton hotel in Scheveningen waar hij met drie vrienden at. De krant was niet uitgenodigd, maar getipt. We kwamen gelijktijdig binnen en toen ik me excuseerde zei hij dat dit geen enkel probleem was. Hij sloeg een arm om m’n schouder, introduceerde me bij zijn tafelgenoten en deed of hij me al jaren kende. Het voelde of ik bij een buitengewoon aardige oom, die ik lang niet had gezien, aan tafel werd uitgenodigd.”

,,Hij was al beroemd door zijn rollen in films als Soldaat van Oranje, De Vierde Man, Turks Fruit, Zwartboek en uit series als Onderweg naar Morgen en Dossier Verhulst. Ach, beroemd worden, zo zei hij bescheiden toen een mooie Spaanse rode wijn, een Crianza uit 2002, werd ontkurkt, daar heb ik vroeger niet over gedacht. Veel geld verdienen op het toneel was er evenmin bij, ook niet belangrijk.”

Oudere broer
,,In het Benoordenhout, waar hij woonde, kwam ik hem nog wel eens tegen. Dan begroette hij me net zo hartelijk. Op een keer vertelde De Vries dat hij op het Sorghvliet gymnasium had gezeten. Met gelauwerd stadsgenoot Paul van Vliet deed hij mee aan schoolcabaret. Paul is twee jaar ouder en De Vries beschouwde deze als zijn oudere broer. Ze zijn meer dan 65 jaar vrienden gebleven. Publiekelijk is minder bekend dat De Vries meer boeken op zijn naam had dan films en tv-series. Een volle plank van zijn boekenkast thuis is ingeruimd voor de boeken die hij heeft geschreven. Eerst romans, later meer dan 40 reisgidsen en een boek waarin zijn columns met herkenbare verhalen over de kleinkinderen werden gebundeld.”

,,Eind jaren 70 van de vorige eeuw was ik een 10-jarig, verlegen en getroebleerd meisje dat nogal wat te verduren had thuis. Op school kwam ik goed mee qua lesstof maar aansluiting met klasgenootjes had ik weinig tot niet. Op een dag kwam meneer De Vries naar onze school, de Burcht, in de Twickelstraat. Hij vertelde over het schrijversvak en dat we ‘alles konden worden wat we zouden willen, mits we er een passie voor hadden’ en dat ‘de meeste schrijvers een rotjeugd hadden gehad en dat dat een bron was waar zij uit konden putten’.”

,,Ik zoog het allemaal in als een spons, hij raakte precies de juiste snaar en heimelijk wilde ik niets liever dan boeken vol schrijven over alles wat me overkwam, dus ik had heel veel vragen maar durfde mijn mond niet open te doen.”

,,Pas op het laatste moment, hij was zijn tas aan het inpakken en het afscheid was al genomen, schreeuwde een stem in mij: ‘Je mag hem zo niet weg laten gaan’ en hakkelend stelde ik de vraag der vragen: ‘Hoe word je een schrijver?’”

,,Ik zag een glimp van frustratie en vermoeidheid over zijn gezicht vallen, want waar had hij nou net twee uur lang over gesproken?! Precies dat dus.”

,,Hij wist niet dat het zweet me op mijn rug stond, dat ik in mijn hoofd al een half uur bezig was geweest om alle vragen die ik had te formuleren tot een kort zinnetje en dat het eigenlijk een grote schreeuw om hulp was maar hij keek voorbij de zweetdruppels op mijn voorhoofd en deed toen iets dat mij verbaasde, bemoedigde en vooral heel veel hoop gaf. Hij schreef zijn adres op een papiertje en gaf het aan me met de woorden: ‘Wil jij me schrijven alsjeblieft?’ En dat heb ik gedaan, en hij mij... Mooi mens, die meneer De Vries!”

,,De mooiste herinnering en de eerste die ik heb aan hem is van zijn rol in Onderweg Naar Morgen (ONM) naar hij Ed Couwenberg speelde. De vader van Victor, Joyce en Renee. Hij speelde in ONM van 1994 t/m 1999. Waar hij ook bevriend was met de familie Reitsma en later in de soap trouwt met Aafke Reitsema. Hij was dokter in de serie. In Zwartboek speelde hij de verrader, dat vond ik geen leuke rol voor hem. In ONM vond ik zijn rol wel leuk. Hij botste het meeste met Victor, die ook dokter was in het ziekenhuis. 

,,We leren Ed oftewel Dolf dus eerst kennen als weduwnaar, dokter en vader. Later in de serie trouwt hij met Aafke Reitsma, ofwel Pauline van Rhenen. Dit is wat ik me nog kon herinneren van hem qua familiebanden in Onderweg Naar Morgen. En hij zal met deze herinneringen altijd in mijn geheugen gegrift staan als Ed Couwenberg.”

,,Op een camping in Nieuw-Zeeland zag ik Dolf de Vries in het jaar 2001. Vanuit het raam van ons kampeerbusje zag ik hem verderop aan een tafeltje voor zijn camper zitten. Hij was aan het schrijven. Ik durfde hem niet aan te spreken en hoopte dat ik hem de volgende dag ‘toevallig’ tegen het lijf zou lopen. Toen ik de volgende ochtend uit het raam keek, was de camper weg. Balen!”

,,Een jaar later zag ik dat zijn boek ‘Nieuw-Zeeland in een rugzak’ verscheen en had ik de krant Metro voorgesteld om de schrijver daarover te interviewen. Het was een mooi gesprek in zijn Haagse huis, waarbij Dolf voordat ik wegging in een exemplaar van het boek schreef: ‘Voor Lutske, Die mij zag vèr voor ik haar zag! En die nu moet schrijven over de Dolf de Vries die zij ontmoet heeft. Hoe zou ik over Lutske schrijven? Dát hoef ik gelukkig niet! Máár… dit wil ik wel kwijt: humor, lief, professioneel en gevoelig. Dolf de Vries, 16 april 2002’.”

,,Afgelopen zaterdag is onze auteur en vriend, en de beste verhalenverteller van Nederland, Dolf de Vries overleden. Hij had tientallen tv-rollen, film-rollen en boeken op zijn naam staan. Wat zullen we hem missen.”

,,Dolf kwam nog regelmatig bij mij in de schoenmakerij in de Javastraat. Hij kon dan onder het genot van een kopje koffie of thee heerlijke verhalen over onder meer zijn reizen vertellen. Ik zal hem zeker missen Rust zacht Dolf.”

,,Ik heb genoten van zijn reisverhalen. Hij kon je het gevoel geven dat je het beschreven land wat beter leerde kennen. Passievol en nooit relativerend. Hij nam het land en de mensen zoals ze zijn en genoot.”

,,Vaarwel Dolf. Ik heb vandaag het nieuws gehoord over zijn overlijden. Ik heb Dolf en zijn vrouw in Cuba leren kennen toen ik daar als gids werkte. Ik heb hun met veel plezier Havana laten zien. Rust in vrede.”

,,Ooit heb ik een lezing van hem over een van zijn vele reisboeken bijgewoond. Dit boek heette ‘Indonesië in een rugzak’ . Mooie verhalen kon hij vertellen.”

,,Voor mijn boek Op zoek naar Soldaat van Oranje jaar ben ik bij Dolf thuis geweest voor wat ik dacht een interview van een uurtje. Uiteindelijk hebben we drie uur zitten praten over film, schrijven, politiek en reizen. Daarna heeft hij me nog een paar keer telefonisch advies gegeven. Dolf was een heel hartelijk, warm en betrokken mens. Hij zal zeer worden gemist.‘’

Natuurlijk kende ik de naam Dolf de Vries. Acteur in Soldaat van Oranje. Maar verder niet echt. Tot ik vorige week van mijn vrouw het boekje ‘Ierland in een rugzak’ kreeg. Misschien wel als lief bedoeld goedmakertje omdat het Coronajaar 2020 het eerste jaar in ons 16-jaar samenzijn is waarin we niet naar Engeland of Ierland konden gaan. En laat ook nu net bekend worden dat Dolf de Vries recent overleden is.

Dan begin ik te lezen. Meteen vanaf de eerste bladzijdes pakt Dolf de Vries me beet met zijn verhalen, zijn reiservaringen samen met zijn vrouw Lout. Vooral de manier hoe hij heen en weer springt tussen zijn eigen en haar aanstekelijke enthousiasme over het contact met de Ieren is zo herkenbaar. Wat is Ierland mooi en wat hebben Dolf en Lout een band samen! Ik begin mijn vrouw passages voor te lezen en samen beleven we hun ervaringen.

“Wat een geluksvogels”, bespreken we “en dan ook nog samen een tweede huisje hebben in dat ruige Ierland.”

Ik vraag mijn vrouw vanochtend in bed. “Zal ik Dolfs vrouw een kaartje sturen en haar daarin sterkte wensen met het overlijden van hem?” “Of is dat gek?”

“Nee hoor, gewoon doen”. Eerst een bakkie koffie en dan pak ik mijn IPad. En nu lees ik net dat twee jaar geleden ook Dolfs vrouw overleden is. Haar een kaartje ter condoleance sturen is dus niet meer mogelijk. Bij toeval kom ik op deze site terecht en zie de mogelijkheid om hier een bericht achter te laten.

Daarom nu deze condoleance aan hun kinderen. Wat hebben zij geluk gehad om twee zo’n ouders te krijgen. Meegenomen worden in veel reizen om de wereld, maar vooral op te groeien tussen twee zo’n liefde uitstralende ouders.

‘Ierland in een rugzak’, niet zomaar een reisboekje.